Základní pojmy - Prameny práva
pramen práva ve formálním a materiálním smyslu
mores maiorum (= ius moribus constitutum) – ius non scriptum
pontifikální jurisprudence (commentarii pontificum)
leges regiae, Ius civile Papirianum (= de ritu sacrorum), Monumenta Manilii
lex, plebiscitum
leges datae, leges rogatae
usus fori, disputatio fori
communis opinio doctorum
responsa prudentium
edicta magistratum (= viva vox iuris civilis) – perpetua, repentina, tralaticia
senatus consultum (senatusconsultum)
ius cum populo agendi, ius cum patruum agendi
constitutiones (acta) principum:
edicta (ad populum; ad populum urbis Romae),
mandata,
decreta,
rescripta - relatio, consultatio >>> epistola
- libelli, supplicationes >>> subscriptio, adnotatio
oratio principis
legibus solvere (dispenzační právo)
ius receptum, ius controversum
ius respondendi (ex autoritate principis)
citační zákony
instituere et instruere
Justiniánovy sbírky
Konstantinův reskript o obyčejovém partikulárním právu
Lex posterior derogat priori (abrogare, derogare, obrogare, subrogare).
Lex posterior generalis non derogat legi speciali.
Scriptum ius est lex, plebiscita, senatusconsulta, principum placita, magistratum edicta, prudentium responsa.
Ex non scripto ius venit, quod usus comprobavit.
Lex est, quod populus Romanus iubet atque constituit.
Edicta sunt praecepta eorum, qui ius edicendi habent.